Waar komen zonnevelden en windmolens in onze gemeente?

De zonneladder geeft aan dat zon op bebouwing, dus ook agrarische gebouwen, benut moet worden. De potentie voor zon op dak is echter onvoldoende om het al het energieverbruik van de gemeente duurzaam op te wekken.

Zon op dak hoeft niet per se in tijd eerst voordat zon op land gerealiseerd kan worden, maar het is wel belangrijk dat het potentieel op dak wordt benut. Bij iedere nieuwe vergunningaanvraag voor een initiatief van zon op land moet aangetoond worden dat het noodzakelijk is om het op land te realiseren. De provincie vraagt dat vanuit haar Verordening Ruimte om dat te onderbouwen.

Als alle potentie van de eerste trede van de zonneladder wordt benut, wordt daarmee 203 GWh opgewekt en dat scheelt 245 ha zonneveld op landbouwgrond in 2050 in Gemert-Bakel.

In de planMER is een inschatting gemaakt van hoeveel energie opgewekt kan worden. Hoeveel energie er binnen een zoekgebied met zonneparken kan worden opgewekt hangt af van het beschikbare oppervlak, de draagkracht van het landschapstype (de draagkracht van een landschap is een manier om aan te duiden hoeveel zonneparken kunnen worden gerealiseerd zonder dat de kenmerkende karakteristiek van dat landschap wordt aangetast) en de landschapsstrategie (inpassen, aanpassen of transformeren). Op basis hiervan is per zoekgebied een bandbreedte bepaald in GWh/jr van wat er maximaal gerealiseerd kan worden. Het wil niet zeggen dat die hoeveelheid er ook daadwerkelijk komt.

Hoe groot is de bijdrage van Eindhoven?

Er is geen opgave per gemeente bepaald, maar in meer landelijke gemeenten zijn meer mogelijkheden voor grootschalige opwek dan in meer stedelijke gemeenten. De totale opgave voor 2030 is 2 TWh voor de MRE-gemeenten. Gemert-Bakel verbruikt ongeveer 3,3 procent van alle energie (elektriciteit en gas) in de MRE. Nadat alle gemeenteraden hun reactie op de RES 1.0 hebben vastgesteld is er inzage in de bijdrage van elke gemeente.

Deze vraag is ons niet bekend.

Welke concrete argumenten zijn er om voor de Rips en Elsendorp te kiezen, welke wij moeten weerleggen? Waarom zijn Elsendorp en De Rips wederom de "klos" en m.n. De Rips? Er is al genoeg ellende gebracht in ons leefgebied. Daarnaast dragen we al genoeg bij in de vorm van stront voor de BIO centrales etc.

Voor windenergie zijn er wettelijke belemmeringen waar wind niet kan, bijvoorbeeld afstanden tot bebouwing, aanvliegroutes. Waar mogelijkheden zijn voor ten minste 3 windmolens (provinciaal beleid) zijn zoekgebieden voor wind bepaald.

Binnen de gemeentegrenzen zijn er voor windenergie geen andere mogelijke zoekgebieden, omdat daar wettelijke belemmeringen zijn of geen ruimte is voor tenminste 3 windmolens. Er zijn belemmeringen zoals afstanden tot natuurgebieden en afstanden tot woningen (vuistregel 400m) maar ook voor vliegverkeer en radar. Alle belemmeringen zijn na te lezen in de planMER rapportage.

Windmolens sluiten toerisme en recreatie niet uit. Het heeft uiteraard wel effect op de beleving van het landschap.

is het niet logischer de energie opwekking dichter bij de grootverbruikers te plaatsen?

Er is inderdaad schaarste op het netwerk en netbeheerder Enexis zal aan de slag moeten om het netwerk uit te breiden. De mate waarin is afhankelijk van de uiteindelijke keuze van de gemeente waar en hoeveel duurzame energie we op willen wekken. Voor het netwerk en de maatschappelijke kosten is het inderdaad beter om energie opwekking in de buurt van grotere verbruikers te plaatsen. De praktijk is echter wel dat in de buurt van grotere verbruikers niet altijd de ruimte is voor de opwek.

Vanuit het Rijk ligt de opdracht bij de regio’s om een bod te doen voor duurzame energie opwekking (totaal alle regio’s 35TWh bij elkaar). Het gaat nu om het bepalen van zoekgebieden voor zonneparken en windmolens en nog niet om concrete initiatieven. Er heeft zich ondertussen voor windmolens wel een concrete initiatiefnemer aangediend, zie volgende vraag.

Dit bedrijf heeft het idee om 1 windmolen te realiseren. Dat zou een invulling kunnen zijn van windmolens in zoekgebied 7, dat is dus niet extra bovenop de zoekgebieden.

Een zoekgebied is een gebied waarin windmolens geplaatst kunnen worden en waar de windmolens staan ingetekend is slechts een indicatie van de plek. Ook de grenzen van de zoekgebieden zijn niet hard. 

Wind op zee is ook nodig maar gemeenten zullen ook op eigen grondgebied energie moeten opwekken. Voor 2030 hebben we als regio’s de opdracht voor grootschalige duurzame energie opwek op land van 35 TWh, waarvan onze regio 2 TWh heeft geboden om in te vullen.

Op land zijn de windmolens zoals genoemd in de presentatie, dus van 225 meter hoog, mogelijk. Daar waait het voldoende voor.

In het klimaatakkoord en ook gemeentelijk beleid voor zonneparken is het streven opgenomen naar 50% lokaal eigendom. Voor windmolens heeft de gemeente nog geen beleid ontwikkeld, maar het voornemen is daar ook dit streven in op te nemen. 50% lokaal eigendom betekent dat 50% van het eigen vermogen dat wordt geïnvesteerd in de opwek door grondeigenaren/omwonenden/de lokale energie coöperatie/lokale initiatiefnemers wordt gedaan. En dat dus ook 50% van de winst lokaal terecht komt. Dit streven naar lokaal eigendom is opgenomen, juist om de inwoners van het dorp er financieel voordeel van te laten hebben. Naast het streven naar 50% lokaal eigendom heeft de gemeente in haar beleid opgenomen dat het de voorkeur heeft om zoveel mogelijk huishoudens mee te laten profiteren van het zonneveld. Een initiatiefnemer zal moeten onderbouwen op welke manieren hij zijn gestelde doelen voor het percentage lokaal eigendom en aantal profiterende huishoudens denkt te gaan behalen. De onderbouwing zal meegenomen worden in de beoordeling van het initiatief.

Dit is in het beleid opgenomen als een streven omdat het ook afhangt van de lokale situatie of dat altijd haalbaar is. Er moeten bijvoorbeeld voldoende inwoners willen mee investeren.

Het idee is juist dat bewoners mee investeren zodat zij ook kunnen meeprofiteren van de winst.

Een initiatiefnemer zal moeten onderbouwen hoe huishoudens kunnen meeprofiteren. Dat kan via lokaal eigendom. Daarnaast is meeprofiteren ook op andere manier mogelijk, bijvoorbeeld doordat wordt gestort in een duurzaamheidsfonds waarmee wordt bijgedragen aan verduurzaming voor inwoners.

De opwekte stroom zal in de meeste gevallen op het netwerk ingevoed worden. En vanuit het netwerk komt de stroom bij inwoners en bedrijven. Het is uiteraard niet precies te zeggen dat dat die opgewekte stroom is. De gemeente heeft echter geen plannen om een datacenter binnen de gemeentegrenzen toe te staan.

Bewoners kunnen er wel beter van worden. Een voorwaarde om grootschalige duurzame opwek toe te staan is dat er een maatschappelijke meerwaarde is. Dat kan financiële meerwaarde zijn, maar ook recreatiemogelijkheden, natuurontwikkeling, meer biodiversiteit of dat er tegelijkertijd een ander knelpunt wordt aangepakt, zoals door waterberging. Daarnaast hebben we allemaal te maken met de gevolgen van klimaatverandering. En klimaatverandering kunnen we tegengaan door onze CO2 uitstoot te reduceren door energiebesparing en het opwekken van duurzame energie.

Er is gekeken naar het milieueffect van de windmolens in zoekgebieden. De milieubeoordeling is gemaakt om een betere afweging van zoekgebieden te maken. Daarin zijn andere effecten zoals andere geluidsbronnen in de omgeving wel meegenomen, maar andere effecten waar windmolens geen extra effect op hebben niet, zoals geur, ammoniakuitstoot, etc.

In het milieueffect onderzoek is het effect op broedvogels, wintervogels, vleermuizen en andere beschermde diersoorten onderzocht, niet op vee.

Laagfrequent geluid draagt voor een klein deel bij aan de hinderervaring van windturbinegeluid. Geconcludeerd wordt met de huidige stand van onderzoek ervan uitgegaan wordt dat laagfrequent geluid van windturbines in vergelijking met andere (natuurlijke en menselijke) bronnen zeer gering is, waardoor er geen negatieve effecten op de gezondheid optreden. De hinder is op een verantwoorde manier voldoende beperkt door de huidige normering voor afstanden tot geluidsgevoelige objecten. Het aantal woningen binnen 500 en binnen 1000 meter van het zoekgebied is meegenomen in de planMER.

Inwoners zijn geïnformeerd via online inloopavonden over het RES traject (vanaf 2019) waaronder de planMER (vanaf oktober 2020). Omwonenden zijn tot nu toe indirect betrokken bij specifiek de planMER, doordat partijen als BMF in het traject zijn betrokken. Er komt nog een inspraakprocedure voor inwoners op de planMER. De inspraakprocedure start in mei en duurt zes weken.

Gezondheidseffecten zijn meegenomen in de beoordeling via het aantal woningen binnen 500 en binnen 1000 meter van het zoekgebied en effect op de belevingswaarde.

De MER rapportage is te downloaden via de website van de MRE.

Het vorige webinar is aangekondigd in de lokale kranten en op social media. Omdat het plan nu weer iets concreter is, hebben we in overleg met dorpsoverleg De Rips een webinar voor De Rips gehouden waarvoor alle inwoners van De Rips zijn uitgenodigd.

Er zijn geen notulen. U kunt de vorige vergadering terugkijken via YouTube. 

In het traject rondom de RES en de PlanMER zijn professionals betrokken van allerlei organisaties, zoals adviesbureaus, BMF, ZLTO, de energie coöperaties, de netbeheerder, etc. Er zijn niet speciaal voor De Rips professionals gevraagd.

Adviesbureaus worden door de gemeente ingehuurd. Andere professionals zoals van BMF, ZLTO etc. worden niet ingehuurd. Uiteindelijk neemt de raad een besluit op basis van adviezen waarin uw mening wordt meegewogen.

Op 19 mei in de commissie en op 10 juni bij de raad.

Op 10 juni kan de raad een reactie besluiten op de RES 1.0. Ook kunnen zij aangeven welke zoekgebieden de voorkeur hebben om onze bijdrage te kunnen doen voor het bod voor 2030. Daarnaast is er nog inspraak mogelijk op de PlanMER, de inspraakprocedure start in mei en duurt zes weken. Na verwerking van alle reacties van de 21 gemeenteraden volgt een definitieve RES 1.0 die naar verwachting in november aan de raden wordt voorgelegd ter besluitvorming.

In het vervolgtraject – na 1 juli – wordt met alle input van de raden en stakeholders en vanuit de PlanMER-procedure een verdere selectie gemaakt in de zoekgebieden.

Als windenergie geen optie is, blijft zonne-energie over.

We vragen uw mening nu, zodat de raad uw mening kan betrekken in hun besluit voor de zoekgebieden. Overigens wordt het bestemmingsplan Paterslaan op 10 juni in de raad behandeld.

Wij proberen iedereen zo goed als mogelijk te informeren. Wij hadden ook liever het gesprek gevoerd met u in een zaal. Met een webinar en een enquête hopen we toch een duidelijk beeld te krijgen hoe de gemeenschap tegen de zoekgebieden aankijkt.

Bij de RES zijn regionale stakeholders betrokken. Ook zijn de lokale stakeholders altijd geïnformeerd en om reactie gevraagd. Het dorpsoverleg De Rips is een van de stakeholders en zij hebben ook eerder gereageerd.

De zoekgebieden in buurgemeten in onze regio zijn in de presentatie opgenomen. Van buurgemeenten in de regio Noordoost-Brabant en Noord-Limburg, kunt u de RESsen met daarin de zoekgebieden vinden op de website van Energiewerkplaats Brabant en op de website van RES.

Daarin zijn ook zoekgebieden gesitueerd tegen De Rips aan. Maar liggen in gemeenten Venray en St Antonis.

Zowel op provinciaal niveau wordt tussen de RESsen onderling afgestemd als op landelijk niveau. Overigens zijn er voor zover ons bekend geen zoekgebieden voorzien voor windmolens nabij onze gemeentegrenzen in Veghel, Boekel, Sint Anthonis of Venray.

De gemeente geeft inderdaad geen subsidie op zonnepanelen. Zonnepanelen op woningen hebben een terugverdientijd van zo’n 7 jaar en zijn financieel interessanter dan geld op een spaarrekening laten staan. Voor mensen die niet kunnen of willen investeren in zonnepanelen is er nog de Groene Zone, waarbij u met een lening via de gemeente zonnepanelen koopt. Zonnepanelen voor huiseigenaren behoeven ons inziens geen verdere subsidiëring.

De potentie van waterkracht is in onze regio heel beperkt.